Xây dựng tổ chức đảng đồng bộ tương ứng với hệ thống hành chính

Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) nêu rõ việc Ban Chấp hành Trung ương thông qua một số nội dung cụ thể nhằm tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp để hoàn thiện và nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Trong đó, về hệ thống tổ chức đảng ở địa phương: Đồng ý chủ trương lập tổ chức đảng ở địa phương tương ứng với hệ thống hành chính cấp tỉnh, cấp xã. Kết thúc hoạt động của đảng bộ cấp huyện (huyện, thị xã, thành phố, quận trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương). Lập tổ chức đảng tương ứng với đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã theo đúng Điều lệ Đảng, quy định của Trung ương.

Tính đến tháng 4/2025, toàn Đảng bộ tỉnh có 16 đảng bộ trực thuộc tỉnh (11 đảng bộ huyện, thành phố; 05 đảng bộ trực thuộc), 890 tổ chức cơ sở đảng (301 đảng bộ cơ sở, 589 chi bộ cơ sở), 11 đảng bộ bộ phận, 2.808 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở với 90.197 đảng viên.

Trong tổng số 11 đảng bộ huyện, thành phố: có 750 tổ chức cơ sở đảng (221 đảng bộ cơ sở, 529 chi bộ cơ sở), 2.336 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở với tổng số đảng viên là 77.786 đảng viên.

Đối với Đảng bộ xã, phường, thị trấn hiện nay có 159 đảng bộ cấp xã (117 xã, 33 phường, 09 thị trấn), có 2.047 chi bộ trực thuộc với 64.606 đảng viên, thuộc tổ chức đảng ấp, khu phố, Công an, Quân sự, đơn vị sự nghiệp (trường học, bệnh viện, cơ sở y tế…), doanh nghiệp và hợp tác xã....

Căn cứ các quy định hướng dẫn về việc thành lập, sáp nhập, chuyển giao, tiếp nhận tổ chức đảng và đảng viên, phương án đề xuất lập các tổ chức đảng của đảng bộ xã, phường, dự kiến sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội (khóa XV) thông qua tỉnh Đồng Nai có 55 tổ chức đảng xã, phường (thí điểm là tổ chức đảng cấp trên) có các tổ chức đảng trực thuộc, như sau:

- Đảng bộ các cơ quan Đảng cấp xã (gồm các chi bộ trực thuộc hoặc đảng viên đang công tác ở các cơ quan đảng, cơ quan Hội đồng nhân dân, cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã; chi bộ các hội quần chúng);

- Đảng bộ Ủy ban nhân dân cấp xã (gồm các chi bộ trực thuộc hoặc đảng viên đang công tác ở các cơ quan chuyên môn, đơn vị của Ủy ban nhân dân cấp xã; chi bộ các trường trung học cơ sở, tiểu học, mầm non công lập; chi bộ trạm y tế);

- Đảng bộ (chi bộ) ấp, khu phố;

- Đảng bộ (chi bộ) công an, quân sự;

- Các chi, đảng bộ khác (Doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước và hợp tác xã..).

Việc lập tổ chức đảng cấp cơ sở phải bảo đảm khoa học, chặt chẽ, thống nhất, thực hiện theo nguyên tắc đồng bộ thành lập tổ chức đảng cấp xã theo đơn vị hành chính; bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị và xã hội, không bỏ trống quyền lực, khoảng trống về thời gian, không để ngắt quãng công việc, không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân; không lơ là mất cảnh giác, giữ vững quốc phòng, an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội; không làm ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng giai đoạn 2025-2030.

Thực hiện hướng dẫn số 31-HD/BTCTW, ngày 23/4/2025 của Ban Tổ chức Trung ương về việc thành lập tổ chức đảng tương ứng các đơn vị hành chính ở địa phương và sắp xếp tổ chức bộ máy cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đoàn thể cấp tỉnh, cấp xã. Trên cơ sở đề án được phê duyệt và quyết định của cấp có thẩm quyền, ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh, cấp ủy cấp xã theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện việc thành lập cơ quan tham mưu, giúp việc và đơn vị sự nghiệp của cấp ủy cấp xã như sau:

Đảng ủy xã, phường được lập 03 cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, gồm: Văn phòng, ban xây dựng Đảng, cơ quan ủy ban kiểm tra đảng ủy.

Đảng ủy xã, phường nơi có trụ sở trung tâm chính trị cấp huyện hiện nay được lập thêm trung tâm chính trị là đơn vị sự nghiệp của đảng ủy.

Các tỉnh ủy, thành ủy lãnh đạo, chỉ đạo và bố trí, phân công cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức, viên chức và biên chế của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy cấp xã theo hướng cơ bản bố trí cán bộ, công chức, viên chức, biên chế cấp huyện, cấp xã hiện nay về cấp xã và tăng cường một số cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp ban, sở, ngành cấp tỉnh về cấp xã (nếu cần).

Trên cơ sở chỉ đạo của tỉnh ủy, thành ủy và chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của cấp ủy cấp xã và cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy cấp xã, đảng ủy cấp xã tiếp nhận, phân công, bố trí cán bộ, công chức, viên chức và biên chế về cấp xã theo quy định, thời gian hoàn thành đồng bộ với việc hợp nhất, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, trước ngày 01/7/2025.

Đồng thời, theo Kết luận số 151-KL/TW, Ban Bí thư đồng (khóa XIII) ý với đề xuất của Ban Tổ chức Trung ương về sắp xếp mô hình tổ chức đảng ở một số cơ quan, đơn vị, tổ chức quản lý theo ngành dọc (thuế, hải quan, kho bạc nhà nước, thống kê, dự trữ nhà nước, BHXH, chi nhánh ngân hàng nhà nước…).

Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì, thống nhất với Ban Tổ chức Trung ương phối hợp với các tỉnh ủy, thành ủy sắp xếp các đơn vị, tổ chức quản lý theo ngành dọc đóng tại địa phương đồng bộ với các đơn vị hành chính cấp tỉnh mới. Đồng thời, sắp xếp tổ chức đảng trong các đơn vị trên trực thuộc cấp ủy địa phương nơi đặt trụ sở (không chuyển về trực thuộc đảng ủy bộ, ngành). Trong trường hợp các cơ quan, đơn vị trên phụ trách khu vực liên tỉnh (thực hiện sắp xếp, sáp nhập) thì giao đảng ủy bộ, ngành liên quan chủ trì phối hợp các tỉnh ủy, thành ủy nghiên cứu trình Ban Bí thư ban hành quy chế phối hợp giữa ngành và các địa phương.

Ban Bí thư cũng đồng ý chủ trương chuyển các tổ chức đảng trong các đơn vị thành viên của các doanh nghiệp nhà nước (tập đoàn kinh tế, tổng công ty, ngân hàng thương mại nhà nước) về trực thuộc cấp ủy địa phương nơi đặt trụ sở.

Cũng theo Kết luận này, các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương nơi đặt trụ sở các đơn vị, tổ chức quản lý theo ngành dọc phối hợp với đảng ủy các bộ, ngành liên quan lãnh đạo, chỉ đạo việc thành lập, chuyển giao, tiếp nhận tổ chức đảng, đảng viên trong các đơn vị trên theo đúng quy định, hướng dẫn của Trung ương (hoàn thành trong tháng 5/2025) và chỉ đạo tiến hành đại hội Đảng theo quy định.

Hoàng Thao