Thực trạng và giải pháp phát triển tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

 Tăng cường xây dựng các tổ chức đảng, các tổ chức đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ở doanh nghiệp; phát triển kinh tế, xã hội; bảo đảm quyền của người lao động; phát huy vai trò nòng cốt trong liên minh với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức trong tình hình mới.

Các đồng chí Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thăm và làm việc với Ban giám đốc người Hàn Quốc tại Công ty TNHH Changshin Việt Nam.

1. Vai trò của tổ chức đảng, đoàn thể tại doanh nghiệp

Ngay sau khi giành được chính quyền, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trong Thư gửi giới công thương Việt Nam ngày 13/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Trong lúc các giới khác trong quốc dân ra sức hoạt động để giành lấy nền hoàn toàn độc lập của nước nhà, thì giới Công - Thương phải hoạt động để xây dựng một nền kinh tế và tài chính vững vàng và thịnh vượng. Chính phủ nhân dân và tôi sẽ tận tâm giúp giới Công - Thương trong công cuộc kiến thiết này”. Hồ Chủ tịch đã khẳng định, những hoạt động có ích cho đất nước, có lợi cho Nhân dân, bảo đảm các bên cùng có lợi, đều được Chính phủ ủng hộ.

Quán triệt sâu sắc vai trò quan trọng của doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, Đại hội VI của Đảng với tinh thần đổi mới tư duy, đã tạo điều kiện cho tổ chức và cá nhân phát triển kinh tế tư nhân, đầu tư, kinh doanh trong các lĩnh vực, ngành, nghề phục vụ quốc kế, dân sinh. Đến Đại hội VIII (năm 1996), Đảng ta nhấn mạnh: “Tiếp tục thực hiện nhất quán, lâu dài chính sách này, khuyến khích mọi doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước khai thác các tiềm năng, ra sức đầu tư phát triển, yên tâm làm ăn lâu dài, hợp pháp, có lợi cho quốc kế dân sinh; đối xử bình đẳng với mọi thành phần kinh tế trước pháp luật, không phân biệt sở hữu và hình thức tổ chức kinh doanh”. Đảng, Nhà nước khuyến khích tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế phát triển.

Đại hội IX của Đảng khẳng định tạo mọi điều kiện để: “Kinh tế tập thể, kinh tế cá thể, tiểu chủ, kinh tế tư bản tư nhân, kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đều phát triển mạnh và lâu dài”. Đến Đại hội XIII, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Tiếp tục hoàn thiện thể chế về sở hữu, phát triển các thành phần kinh tế, các loại hình doanh nghiệp... Tiếp tục phát triển mạnh thị trường dịch vụ pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi để người dân, doanh nghiệp tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động đầu tư, kinh doanh và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp”.

Thực hiện đường lối đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại, các loại hình doanh nghiệp ngày càng đa dạng và các thành phần kinh tế phát triển mạnh mẽ, góp phần to lớn vào đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm cho lao động, thực hiện các chính sách xã hội.

“Để lãnh đạo cách mạng, Đảng phải mạnh. Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt”, trong giai đoạn hiện nay, việc tăng cường xây dựng các tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội, xã hội trong doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ở doanh nghiệp; phát triển kinh tế, xã hội và bảo đảm quyền của người lao động.

Các đồng chí Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thăm công nhân đang làm việc trong một phân xưởng tại Công ty TNHH Changshin Việt Nam.

2. Thực trạng thành lập tổ chức đảng, đoàn thể tại doanh nghiệp

Xác định rõ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác Đảng, các đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều văn bản[1] chỉ đạo nhằm tăng cường công tác xây dựng Đảng, các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trên cơ sở chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đã cụ thể hóa thành các chỉ thị, chương trình, kế hoạch[2] ... phù hợp với đặc điểm tình hình của tỉnh Đồng Nai; thành lập Ban Chỉ đạo 07 Tỉnh ủy và giao cho Ban Chỉ đạo trực tiếp tham mưu, đề xuất Ban Thường vụ vụ Tỉnh ủy về công tác phát triển đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp ngoài nhà nước; biên soạn bản tin sinh hoạt chi bộ định kỳ hàng tháng; phát hành đĩa DVD sinh hoạt chi bộ truyền hình trực tiếp thường kỳ cho Tổ 07 các huyện, thành ủy, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp tỉnh và các chi, đảng bộ, Ban Giám đốc, Giám đốc, bí thư chi, đảng bộ trong các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; tổ chức 02 buổi tọa đàm về “Công tác phát triển đảng viên, xây dựng tổ chức Đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ở Đồng Nai”; biên dịch thành 04 thứ tiếng Anh, Hoa, Hàn, Nhật; dựng 01 bộ phim tuyên truyền về thành lập tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài bằng tiếng Anh để nâng cao hiệu quả tuyên truyền vận động.

Quang cảnh buổi Lễ công bố quyết định thành lập và ra mắt của chi bộ cơ sở công ty Scavi thuộc Đảng bộ Khối Doanh nghiệp tỉnh

Qua thời gian triển khai bằng nhiều giải pháp thiết thực, công tác phát triển đảng, các đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đã đạt được những kết quả quan trọng như:

Tính đến ngày 18/8/2023, toàn Đảng có 179 tổ chức đảng trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, gồm có 116 tổ chức cơ sở đảng (100 chi bộ cơ sở và 16 đảng bộ sở với 90 chi bộ trực thuộc đảng ủy các doanh nghiệp) và 63 chi bộ trực thuộc Đảng ủy Liên đoàn Lao động huyện, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp huyện, đảng ủy xã, phường, thị trấn với 4.070 đảng viên trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước (chiếm 4,64% tổng số đảng viên toàn tỉnh), tăng 113 tổ chức đảng so với thời điểm năm 2010. Số tổ chức đảng, các đoàn thể nhân dân và số lượng đảng viên, đoàn viên trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước ngày càng tăng, góp phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp.

Tổ chức đảng và đảng viên, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp đóng góp xây dựng văn hóa doanh nghiệp, thực hiện tốt nội quy, quy định, đề cao tuân thủ pháp luật trong thực hiện các hoạt động, xây dựng các chuẩn mực đạo đức trong kinh doanh, cũng như nêu cao tính tiền phong, gương mẫu trong thực hiện trách nhiệm xã hội...

Nhận thức của các cấp, các ngành ngày càng đầy đủ, sâu sắc hơn, ý thức trách nhiệm về nhiệm vụ xây dựng và phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp được nâng lên. Các cấp ủy đã lãnh đạo, tuyên truyền, vận động chủ doanh nghiệp trên địa bàn chấp hành tốt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tham gia các phong trào yêu nước, đóng góp tích cực vào sự phát triển của doanh nghiệp, đơn vị, địa phương.

Nhiều tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp đã thể hiện được vai trò của mình, góp phần đưa đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách Nhà nước vào cuộc sống.

Những khó khăn, hạn chế trong xây dựng tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp

Một số cấp ủy, tổ chức đảng địa phương chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc quan điểm, chủ trương về phát triển đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp. Công tác xây dựng tổ chức đảng trong doanh nghiệp ngoài nhà nước còn hạn chế, số doanh nghiệp có tổ chức đảng, đoàn thể, đảng viên, hội viên còn khiêm tốn so với hơn 40 ngàn doanh nghiệp đăng ký hoạt động với gần 1,2 triệu lao động thì số lượng tổ chức Đảng trong doanh nghiệp tại Đồng Nai còn rất khiêm tốn (Hiện toàn tỉnh mới chỉ có hơn 4 ngàn đảng viên là công nhân lao động trong doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, chiếm 4,66% tổng số đảng viên toàn tỉnh. Về tổ chức Công đoàn, hiện toàn tỉnh có 2.750 Công đoàn cơ sở). Hoạt động của tổ chức đảng chậm đổi mới. Nội dung chưa hấp dẫn và phương thức hoạt động còn máy móc, hình thức; chất lượng sinh hoạt đảng, đoàn thể còn hạn chế, mang tính hình thức, chưa thể hiện rõ vai trò hạt nhân chính trị trong doanh nghiệp. Năng lực, trình độ của một số cán bộ phụ trách công tác đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu. Việc kết nạp công nhân và chủ doanh nghiệp vào Đảng, các đoàn thể còn hạn chế. Số lượng tổ chức đảng, đoàn thể được thành lập còn ít, thậm chí có địa phương nhiều năm không phát triển được tổ chức đảng hoặc tổ chức đoàn thể. Nhiều doanh nghiệp chưa có tổ chức Công đoàn và Đoàn Thanh niên trong doanh nghiệp.

Nhiều chủ doanh nghiệp còn chưa nhận thức rõ ý nghĩa của việc người lao động vào Ðảng và tham gia sinh hoạt đảng, thậm chí còn cho rằng sẽ mất thời gian và ảnh hưởng đến lao động sản xuất. Dẫn đến, nhiều chủ doanh nghiệp vẫn thể hiện quan điểm không ủng hộ việc thành lập, hoạt động của tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp. Do đó, còn ít doanh nghiệp thành lập được tổ chức đảng, đoàn thể; số lượng kết nạp đảng viên trong doanh nghiệp vẫn thấp; nhiều tổ chức đảng, đoàn thể, đảng viên trong doanh nghiệp hoạt động chưa hiệu quả. Tính đến ngày 18/8/2023, tỷ lệ tổ chức đảng chỉ chiếm 0,44% so với tổng số doanh nghiệp ngòai nhà nước; tỷ lệ đảng viên chỉ chiếm 4,6% so với tổng số lao động trong doanh nghiệp ngoài nhà nước”.

Không ít công nhân không có nguyện vọng, thậm chí không quan tâm đến việc trở thành đảng viên. Một mặt là do nhận thức chưa đầy đủ; mặt khác là do gánh nặng cuộc sống, thu nhập, lo ngại ảnh hưởng đến thời gian lao động, cũng như gặp trở ngại từ phía chủ doanh nghiệp. Nếu sinh hoạt đảng ngoài giờ hành chính thì càng khó, vì hết giờ lao động, phải lo toan công việc gia đình. Một vấn đề nữa là, nhiều lao động thường xuyên phải thay đổi công việc, chỗ ở, điều kiện làm việc, đi lại khó khăn nên công tác bồi dưỡng, kết nạp đảng, sinh hoạt chi bộ gặp nhiều trở ngại. Nhiều người vừa được tham gia bồi dưỡng nhận thức về Đảng, chưa kịp kết nạp đã chuyển đi nơi khác làm việc... Vì những lý do trên dẫn đến việc khó kết nạp được đảng viên, hội viên mới trong doanh nghiệp nên nhiều doanh nghiệp còn trong tình trạng “trắng” tổ chức đảng, đoàn thể.

Chất lượng tổ chức đảng, đoàn thể còn bất cập, chưa thể hiện được vai trò và chưa theo kịp được yêu cầu của tình hình. Phương thức hoạt động còn nghèo nàn, đơn điệu về hình thức, phương pháp; chất lượng sinh hoạt đảng, đoàn thể còn chưa thiết thực, hiệu quả. Không ít đảng viên, hội viên chưa thực sự phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, “đảng viên đi trước”, chưa gây dấu ấn, gây dựng niềm tin cho chủ doanh nghiệp và lôi cuốn công nhân noi theo, phấn đấu được trở thành đảng viên.

Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên là do:

Một là, việc xây dựng và hoạt động tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân tại doanh nghiệp ngoài nhà nước là vấn đề mới và khó, nên phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm; nhiều cấp ủy còn lúng túng trong triển khai thực hiện hoặc thiếu quyết tâm chính trị cao, nên chưa có cách làm hiệu quả. Công tác tổng kết, sơ kết, rút kinh nghiệm về công tác này chưa được chú ý thực hiện. Đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp kiêm nhiệm. Cơ sở vật chất công nghệ phục vụ công tác đảng, đoàn thể còn hạn chế. Thậm chí, nhiều đơn vị không có địa điểm để phục vụ sinh hoạt và kinh phí để hoạt động đảng, đoàn thể...

Hai là, nhận thức về vị trí, vai trò của việc phát triển đảng viên, hội viên trong doanh nghiệp của các cấp ủy, tổ chức đảng, đoàn thể chưa thống nhất. Nhiều tổ chức đảng, đoàn thể còn nhận thức phiến diện, chưa đúng khi cho rằng phát triển đảng viên, hội viên trong doanh nghiệp là không cấp thiết vì công nhân, người lao động không có cơ hội phát triển; bản thân phần lớn công nhân không có nguyện vọng phấn đấu vào Đảng, đoàn thể. Thêm vào đó là sự coi nhẹ lãnh đạo, chỉ đạo hời hợt, hình thức của các cấp ủy cấp trên, khi không có nội dung, hình thức, biện pháp cụ thể, hướng dẫn thực hiện sâu sát, hiệu quả.

Ba là, nhiều chủ doanh nghiệp có tâm lý e ngại vào Đảng, thành lập tổ chức đảng trong doanh nghiệp sẽ phải ràng buộc về mặt chính trị, tổ chức. Hơn nữa, giới chủ doanh nghiệp còn e ngại việc tham gia hoạt động của tổ chức đảng, đoàn thể sẽ ảnh hưởng đến thời gian, lao động sản xuất, kinh doanh. Do đó, chưa tạo điều kiện cho việc thành lập tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp.

Bốn là, các quy định, quy chế hướng dẫn thành lập tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân tại doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế còn thiếu, chưa đồng bộ, chưa phù hợp với đặc thù của từng loại hình doanh nghiệp.

3. Một số giải pháp đẩy mạnh công tác phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp

Một là, nâng cao nhận thức và gắn trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng với việc phát triển tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp. Cần huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục, tạo sự thống nhất trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và chủ doanh nghiệp, người lao động về công tác xây dựng tổ chức đảng, các đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động về thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, bám sát và thực hiện đúng nội dung Nghị định số 98/2014/NĐ-CP, ngày 24/10/2014 của Chính phủ quy định việc thành lập tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội tại doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.

Định kỳ tổ chức đối thoại với chủ doanh nghiệp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân tại doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, hỗ trợ chủ doanh nghiệp trong việc quản lý, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh hiệu quả hơn. Từ đó, chủ doanh nghiệp thấy được lợi ích của việc tổ chức đảng, đoàn thể; tạo điều kiện để tổ chức đảng, đoàn thể thành lập và hoạt động.

Đẩy mạnh tuyên truyền, thuyết phục để các chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài hiểu về vai trò, vị trí và tác dụng của tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp; nâng cao nhận thức của chủ doanh nghiệp về Đảng và tự giác phấn đấu vào Đảng, đoàn thể.

Thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp theo hướng thiết thực, hiệu quả, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

Hai là, quan tâm công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cấp ủy viên, đặc biệt là bí thư cấp ủy trong doanh nghiệp. Bí thư cấp ủy trong doanh nghiệp phải là người có tâm, có tầm. Quan tâm làm tốt công tác phát triển đảng viên, hội viên và nâng cao chất lượng đảng viên, hội viên, đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt, linh hoạt, phù hợp với điều kiện sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Hướng dẫn cụ thể nội dung Nghị định số 98/2014/NĐ-CP, ngày 24/10/2014 của Chính phủ về quy định việc thành lập tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội tại doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.

Ba là, thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức đảng, các đoàn thể; xem xét, bố trí lại mô hình tổ chức đảng trong doanh nghiệp, nhất là, các doanh nghiệp ngoài nhà nước cho phù hợp với điều kiện của tỉnh Đồng Nai. Đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của ban chỉ đạo xây dựng tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp ở các cấp, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên ban chỉ đạo trong việc tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thành lập tổ chức đảng, đoàn thể trong các doanh nghiệp; quan tâm hỗ trợ, giúp đỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở; định kỳ sơ kết rút kinh nghiệm, kịp thời biểu dương những tổ chức, cá nhân tiêu biểu để nhân rộng mô hình, điển hình tốt. Đơn giản hóa các khâu, các bước trong hồ sơ, thủ tục để kết nạp đảng viên, hội viên.

Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các doanh nghiệp trong việc thực hiện các văn bản của Trung ương, của tỉnh về phát triển tổ chức đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp ngoài nhà nước.

Phòng Tổ chức đảng - Đảng viên, Ban Tổ chức Tỉnh ủy